Πολέμα

Πάντα  οι εκλογές  ήταν δύσκολες , αλλά αυτές οι κοντινές της Κυριακής, ματώνουν. Βρεθήκαμε ξαφνικά- και ας μην είναι ξαφνικά- πιο πέρα από τον θυμό πιο πέρα από την οδύνη. Στην αλλοτρίωση, στην άλωση κάθε αρχής, κάθε δικαιώματος, κάθε ανθρώπινης αξίας.

Είμαστε Έλληνες. Λίγο ιδιόρρυθμη ράτσα, ατίθασοι, καβγατζήδες, νάρκισσοι αλλά  και  χαρισματικοί.. Φιλότιμοι, εφευρετικοί, γενναίοι. Περήφανοι για την ράτσα μας για την  Πατρίδα μας.   Πιστοί  στο ΧΡΕΟΣ μας. Έτσι λακωνικά όπως το διατύπωσε  Ν.Καζαντζάκης: Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους πρόγονους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει.( Ασκητική. Β΄Ράτσα.).Η  γενιά – το παρόν-  ήταν  συνεκτικός κρίκος, με το παρελθόν και το μέλλον. Υπήρχε συνέχεια,  υπήρχε ιστορική μνήμη, προοπτική, Εθνικά όνειρα. Ήταν πολλοί οι τρόποι που ο Έλληνας ‘εχτελούσε’  την ‘θητεία’ του στη ράτσα, ακόμα και από την ξενιτιά.

Η ανθρώπινή πλευρά του Χριστού

Μεγάλη εβδομάδα ακόμα και ο καιρός πάγωσε και σκοτείνιασε. Έτσι  ταιριάζει στην μαυρισμένη από την αγωνία καρδιά μας. Στο ΠΑΘΟΣ , το  πανάρχαιο, το τωρινό, το Θείο αλλά και το ανθρώπινο. Κυρίως το ανθρώπινο. Τι να πούμε; Κουρελιασμένη ψυχή μου; Καταταπεινωμένη περιφάνεια μου; Μαρτυρική Πατρίδα μου; Η ΧΡΙΣΤΕ  μου, πως σε σταυρώνουμε ξανά και ξανά, αναίσχυντα, άκαρδα χωρίς την παραμικρή μεταμέλεια, χωρίς την παραμικρή χαλιναγώγηση της άκρατης ηδονολατρείας  και αυτολατρείας μας; Είναι και οι άλλοι  ναι. Σαφώς και  φταίνε περισσότερο, η πολύ περισσότερο. Ασφαλώς. Επίσημοι απατεώνες, κομπιναδόροι,   κομματάρχες και  βολεμένοι συνδικαλιστές. Εμείς; Φιλήσυχοι και νομοταγείς πολίτες είμαστε πάντα. Αλλά να που δεν ήταν  αρκετό αυτό. Δεν τολμήσαμε ποτέ να τα βάλουμε  μαζί των. Λέγαμε  πως αυτό όταν ανωτερότητα όμως όχι  δειλία ήταν. Πολιτική τύπου   Πόντιου Πιλάτου.
Επαναλαμβάνω ότι δεν αναφέρομαι στο Θείο πάθος. Μιλώ ΜΟΝΟ για το ανθρώπινο πάθος, γιατί αυτό, από μόνο του αυτό, είναι αρκετό να μας πει τα πάντα για την αληθινή ανθρωπιά.- Ανύπαρκτη σε  μας δυστυχώς.-  Να μας φέρει κοντά στην  ανθρωπινή πλευρά του Χριστού. Την πλευρά του αυτή που θα μπορούσε- μπορεί- να είναι και δική μας πλευρά. Πονά, αγωνιά, φοβάται, δακρύζει.  

Διπλός καρκίνος ( προσωπικό)

Η ταυτόχρονη  παρουσία δύο διαφορετικών καρκίνων στον ίδιο άνθρωπο, ευτυχώς δεν είναι συχνή, αλλά συμβαίνει. Είναι και αυτό μια παράξενη  σπάνια σύμπτωση ατυχίας που μπορεί να διαλέξει  έναν  άνθρωπο και όχι ένα άλλο.
Ο καρκίνος βέβαια  είναι συνήθως  ένα από τα πολλά μυστήρια της γενετικής μας δομής , του γονιδιώματος μας. Οι δύο, η και περισσότεροι  είναι  σχετικά ανεξιχνίαστη βιολογική πρόκληση για τους επιστήμονες του κλάδου . Για τα δικά μας -τα απλοϊκά ως προς την γενετική- μυαλά είναι μια   Καρμική βιολογική προεξόφληση, συνήθως μια πορεία σε δοκιμασίες.
Πάσχω από διπλό καρκίνο. Του μαστού και της ωοθήκης. Ο πρώτος διαγνώσθηκε πριν από 23 μήνες, ο δεύτερος πριν από ένα μήνα. Βέβαια στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε ποιος είναι ο πρώτος και ποιος ο δεύτερος. Μάλλον είναι συνομήλικοι, ίδιο στάδιο προχωρημένο. Είναι γνωστό ότι ο καρκίνος της ωοθήκης ‘ ξεγελά’ είναι ο σιωπηλός δολοφόνος. Ο καρκίνος του μαστού δείχνει το πρόσωπο του πιο εύκολα.
Είναι η αλήθεια πως σαν άνθρωπος παρουσιάζω ‘εκπλήξεις’. Όλες οι αρρώστιες που πέρασα στην ζωή μου παρουσίαζαν ατυπίες.  Είλκυα πάντα απρόβλεπτες καταστάσεις. Για παράδειγμα έχω καταπλακωθεί τρεις φορές από δένδρο. Και τις τρεις φορές απεγκλωβίσθηκα από την Πυροσβεστική υπηρεσία χωρίς αμυχή, μέσα από το καταστραμμένο κάθε φορά αυτοκίνητο.  
Έτσι λοιπόν όταν ξεκίνησα  επειγόντως για το Νοσοκομείο με συμπτώματα ειλεού, μισοήξερα πως κάτι πολύ άσχημο μου συνέβαινε. Η αλήθεια είναι πως δεν είχα σκεφτεί τον άλλο καρκίνο, πίστευα ότι είχα μεταστάσεις από τον γνωστό του μαστού.

Κοντά στον Θάνατο

Εκεί που όλα μοιάζουν να πηγαίνουν καλά, ξαφνικά κάτι γίνεται, κάτι αλλάζει και   ανατρέπεται κάθε  προηγούμενη ισορροπία. Ισορροπία ενός ‘πριν’ που δύσκολα είχε σταθεροποιηθεί και που στο ΄τωρινό τώρα΄,   μπαίνει το επώδυνο τίποτα. Η  ψυχική  παγωνιά. Η χειρότερη μορφή πόνου. Και όμως παρ’ όλα αυτά  πρέπει να γεννηθεί το καινούργιο. Πάντα πρέπει να  γεννιέται το καινούργιο. Ακόμα και από τον Θάνατο. Γιατί το καλλίτερο η το χειρότερο, δεν είναι πάντα  εξάρτηση του   πόνου η της χαράς του ξοδεμένου χθες. Είναι το αναπόφευκτο καινούργιο, - ακόμα και με προσδοκώμενο τον θάνατο, στο όσο υπάρχει  ζωή με η χωρίς ελπίδα.
Ανθρώπινες ιστορίες, μικρότερα η μεγαλύτερα ανθρωπινά δράματα. Επώνυμοι η ανώνυμοι άνθρωποι.
Γονείς που χάνουν τα παιδιά τους, παιδιά που χάνουν τους γονείς τους, άνθρωποι που χάνουν για πάντα την υγεία, των που καταδικάζονται σε βασανιστική αναπηρία.
Το άλλο πρόσωπο της ζωής, το τραγικό, που υποκριτικά παραβλέπουμε. Έχουμε μάθει να ζούμε στην άρνηση του άλλου προσώπου, του δυσάρεστου πρόσωπο της ζωής. Αγαπούμε τα παραμύθια και  αντιπαθούμε τις απομυθοποιήσεις κάθε μορφής. Γινόμαστε εγωκεντρικοί και σε μεγάλο βαθμό παραμένουμε ανώριμοι, κάλπικοι, και ανέτιμοι για τις δύσκολες καταστάσεις της ζωής.
Ομολογώ ότι τα όσα γράφω είναι αυτοαποκαλυπτικά και σε μεγάλο βαθμό χρωματισμένα από τις εμπειρίες   που πρόσφατα έζησα στο  νοσοκομείο, για τριάντα τρεις ημέρες. Φυσικά σαν ασθενής.

Παιδομορφισμός.

Είναι μια εποχή που η σιωπή μιλά πιο εύγλωττα από τον λόγο.  Είναι φανερό πως έχουμε χαθεί μέσα στον προσωπικό δαίδαλο των ατομικών μας  αντιλήψεων, πως αναπαράγουμε την επικοινωνιακή σύγχυση της Βαβέλ. Δεν προσπαθούμε να καταλάβουμε την γλώσσα του άλλου. Επιδιώκουμε  να αναγκάσουμε τον άλλον στο να καταλάβει την δική μας γλώσσα και κυρίως  να συμφωνήσει και να υπηρετήσει τα δικά μας θέλω. Μισούμε τον άλλο, τον κάνουμε εχθρό μας , γιατί και εκείνος απαιτεί το ίδιο ακριβώς από εμάς. Έτσι κάθε ΄διάλογος’ δεν είναι μια προσπάθεια  για μια συνάντηση κάπου στην μέση, αλλά  αντιδικία και μάχη για πλήρη παράδοση και υποταγή του διαφωνούντα. Για πλήρη κυριαρχία δική μας, για πλήρη υποτέλεια του άλλου. Και  φυσικά, αυτή η αρχή λειτουργεί πάντα και αντίστροφα.
Είμαστε αδέλφια  ΝΑΙ. Αλλά η τρίτη παραβολή της Βίβλου που αναφέρεται στα  αδέλφια τον  Καίν και τον Άβελ, μας προειδοποιεί για την ακραία κατάσταση που μπορεί να φτάσουν τα αδέλφια.  Για το παράλογο πάθος, για την αδελφοκτονία. Στην Καινή Διαθήκη, στην επιστολή του Ιακώβ( Ιάκωβος 3:16) αναφέρεται ‘ όπου υπάρχει εγωιστική φιλοδοξία θα υπάρχει αναταραχή και κάθε ευτελής πρακτική’. Και με αυτή την έννοια  δεν χρειάζεται να φτάσει μια κατάσταση στον φόνο, για να γίνουν αντιληπτές οι καταστροφικές συνέπειες της ανθρώπινης αντιπαράθεσης. Συνήθως ‘ περιορίζεται στην εξουδετέρωση η τον ηθικό αφανισμό του άλλου.   Ωστόσο ζήσαμε εμφύλιο πόλεμο και ίσως τον ξαναζούμε τώρα, μεταμφιεσμένο σε πολυγλωσσία, πολυγνωμία και πλήρη ασυμφωνία, προφανώς κακόβουλη.   

Η Λένα της καρδιάς μου

Η Λένα έφυγε ξαφνικά. Έγειρε το κεφάλι της και σαν με μια   εκπνοή, άφησε την ψυχή της να πετάξει  στο εκεί. Απροειδοποίητα -σχεδόν με ένα  χαμόγελο, σχεδόν με ένα συγνώμη - άδειασε το γαλάζιο φως των ματιών της,  στον σκοτεινό και μουγγό κόσμο που άφηνε πίσω της. Αυτή ήταν η Λένα σεμνή, αθόρυβη, γενναία. Πάντα  οι άλλοι, πρώτα οι άλλοι, εκείνη μετά, τα μπορούσε όλα. Αυτή είναι  η Λένα της καρδιάς  μου. Μείναμε  τόσο  μόνοι χωρίς εκείνη.
Έχω περάσει πολλά πένθη, τα πένθη που αναλογούν σε κάθε άνθρωπο που ζει αρκετά. Βρίσκομαι σε πένθος. Το πένθος που βιώνει η ασθενής με ένα   επιθετικό καρκίνο, που κατοικεί στο σώμα της για  είκοσι μήνες.  Αλλά και με μια άλλη ιδιότητα-της  ψυχίατρου,-  το πένθος μου είναι γνώριμο  σαν  αντικείμενο μελέτης και κλινικής διαχείρισης. Πολλά, έχουν λεχθεί, πολλά έχουν γραφτεί και μελετηθεί για αυτό. Η ζωή μας είναι φορτωμένη  με πολλαπλούς αποχωρισμούς, πολλαπλές απώλειες και  πένθη. Γνωρίζουμε τα διάφορα στάδια στην  πορεία του, την   ταξινόμηση του από πλευράς βαρύτητας, -με χειρότερο φυσικά τον θάνατο και κάθε απειλή ζωής-,  τις επιπλοκές και ιδιαιτερότητες του. Όμως  όταν φτάνουμε στο συγκεκριμένο άτομο  που πενθεί, τον μοναδικό ΑΛΛΟΝ που έφυγε, τότε δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα.Γιατί τότε  το πένθος είναι η ψυχική λειτουργία η απόλυτα προσωπική, η  απόλυτα μοναδική ακόμα και για τον ίδιο άνθρωπο.

Εμείς και οι άλλο.

Από την στιγμή που λέμε, εμείς και οι άλλοι, έχουμε πέσει ήδη   μες στην παγίδα της αντιθετικότητας. Μιας παγίδας  που στήνεται από τον  διαχωρισμό στο  εμείς κατά κανόνα  οι καλοί και στο οι άλλο κατά κανόνα, οι κακοί. Προφανώς δεν αποκλείεται τα πράγματα νε είναι έτσι η και αντίστροφα. Η ουσία του προβλήματος δεν βρίσκεται στο καλός και στο κακός, αφού σε κάθε σύνολο  βρίσκονται και τα δύο. Μόνο και όταν δεν υπάρχει έννοια και βίωμα συνόλου, μόνο τότε επικρατεί ο     διαχωρισμός, ο διχασμός που μας κατατάσσει  σε αντίπαλα  στρατόπεδα. Γιγαντώνεται ο  μανιχαϊσμό,  - δεν έχει σημασία αν είναι ηθικός θρησκευτικός η πολιτικός- γιατί πάντα σε αλληλοσπαραγμό οδηγεί. Ακόμα και σε ατομικό επίπεδο σαν ψυχολογικός μηχανισμούς άμυνας του Εγώ, ο διαχωρισμός,( ο μηχανισμός   με τα τόσα πολλά  ονόματα  διχοτόμηση, διχασμός, σχάση, διάσπαση, spitting) είναι αρνητικός, αφού δεν  ευοδώνει την αφομοίωση των αντιθέσεων του ψυχισμού μας (  καλό /κακό)  σε ένα ευρύτερο φάσμα το οποίο  να εμπερικλείει και τις διαφορές. Το άτομο  είναι ανώριμο, έχει σαθρή ενότητα του Εγώ,  δεν έχει επιτύχει την σύνθεση του σε ένα ενιαίο  δυνατό σύνολο. Πως θα μπορούσε λοιπόν να είναι υγιής και παραγωγική μια ανθρώπινη κοινωνία, όταν ισχύει και για αυτήν ο διαχωρισμός αποκλείει την συνεργασία και τον συναγωνισμό, που επιβάλει τον ανταγωνισμό και την αμφίπλευρη ακύρωση;