Οι γονείς μου δίδασκαν σε μονοτάξια σχολεία κοντινών χωριών, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Ρέθυμνο . Πανέμορφα χωριά που βλέπουν το Κρητικό πέλαγος μέσα από μια δαντέλα από λιόδενδρα και αμπέλια .
Η κατοχή σφράγισε τα πρώτα παιδικά μου χρόνια..
Ο πρώτος χρόνος ήταν δραματικά κριτικός για την επιβίωση μας. Ο πατέρας μου ήρωας πολέμου αλλά αιχμάλωτος σε Γερμανικό στρατόπεδο. Η μητέρα μου με 5 ανήλικα παιδιά- άλλη ηρωίδα εκείνη σε άλλο πόλεμο - κατέφυγε στα βουνά αφού τα παράλια ήταν επικίνδυνα. Με βοηθούς τον 16χρονο μικρότερο αδελφού του πατέρα μου-άλλος ήρωας ο θείος Γιώργης που σκοτώθηκε στα 26 του ‘εκτελώντας το καθήκον του’- και τα 3 μεγαλύτερα παιδιά της τα αγόρια, που τουλάχιστον περπατούσαν και κουβαλούσαν τις μικρές αδελφές των. Παιδιά που δεν είχαν παιδική ηλικία και θάνατος τα απειλούσε κάθε στιγμή.
Με τη απελευθέρωση του πατέρα και την επιστροφή του στην Κρήτη οι γονείς μου έγιναν λίγο αγρότες, λίγο κτηνοτρόφοι – το κράτος δεν είχε την δυνατότητα γι αμοιβές Δασκάλων. Κατάφεραν να εξασφαλίζουν την απαραίτητη τροφή για την επιβιώσει της 7μελους οικογενείας. Επίσης συνέχισαν να διδάσκουν σε ένα ελαιοτριβείο αφού τα σχολεία είχαν επιταχθεί από τους Γερμανούς. Εκεί τελείωσα το Δημοτικό.
Φοίτησα στο Γυμνάσιο θηλέων Ρεθύμνου. Ήμουν καλή μαθήτρια. Οι επιλογές εκείνη την εποχή -για του καλούς μαθητές- ήταν Αρχιτεκτονική ή Ιατρική. Επηρεασμένη από αναγνώσματα όπως η Φόνισσα του Παπαδιαμάντη και οι Δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι, διάλεξα Ιατρική με στόχο την Ψυχιατρική και ας ήξερα πως τότε : ‘ αυτή η ειδικότητα δεν ήταν για γυναίκες’……
Πρέπει επίσης να παραδεχθώ ότι τόσο η ‘Ασκητική’ του Καζαντζάκη – απαγορευμένο για την εποχή βιβλίο – όσο και τα μυθιστορήματα του Σαρτρ ‘ Ναυτία και ο τοίχος’ (τα διάβασα μαθήτρια μεταφρασμένα στα Αγγλικά αφού δεν διάβαζα Γαλλικά) καθόρισαν αποφασιστικά μετέπειτα επιλογές μου σε πολλά επίπεδα της ζωής μου .
Γνώρισα τον άνδρα μου στο 1ο έτος της Ιατρικής. Δυνατή σχέση αλλά πιο πολύ αρνητική από θετική. Ο γάμος έκλεισε χωρίς παιδιά με ένα αμφιθυμικό διαζύγιο.
Έκανα ειδικότητα στην Μ.Βρετανία στο τέλος της 10ετίας του 1960. Έτσι ο Μάης του 68 με βρήκε στο Λονδίνο.
Τα μηνύματα της ‘Αντιψυχιατρικής’ δεν ήταν άσχετα. Με κέρδισαν αμέσως.(D.Cooper, R.D Laing, T. Lidz, S.Arieti).
Αισθάνθηκα και εξακολουθώ να το πιστεύω ότι η Αντιψυχιατρική, αποτέλεσε ένα θαρραλέο ανθρωπιστικό κίνημα. Δεν αποσκοπούσε μόνο στην καταπολέμηση της σκληρής ασυλιακής νοσηλείας των ψυχιατρικών ασθενών και την κατάργηση μεθόδων ‘ θεραπείας’ μη αναστρέψιμων όπως η λοβοτομή. Επεδίωκε επίσης την αναμόρφωση των κοινωνικών δομών που αναχρονιστικοί και ανάλγητοι συνέβαλαν στην έκλυση και διαιώνιση των ψυχιατρικών προβλημάτων. Ήταν το ξεκίνημα μιας μαχητικής Βιοηθηκής.
Είχα επίσης ανακαλύψει τον Καστοριάδη (και μάλιστα πριν από την διαφωνία του με τον Lacan, που επίσης θαύμαζα). ‘H φαντασιακή θέσμιση της Κοινωνίας’ έγινε για μένα ένα είδος Ευαγγελίου. Έμαθα να σέβομαι την φαντασία του άλλου και να προσπαθώ να κατανοήσω τους συνειρμούς του. Ένα αξίωμα που δεν αισθάνθηκα να συγκρούεται με την αφοσίωση μου στον Σαρτρ. Εκείνος προτάσσει την ‘ύπαρξη’. Εξυπακούεται ότι η δημιουργία και η ουσία έπονται, αφού προαπαιτείται η ύπαρξη.
Σαν ειδικευμένη ψυχίατρος εργάσθηκα αρχικά στην Παν/κή Κλινική του Αιγινήτειου Νοσοκομείου .
Όμως με την προοπτική λειτουργίας ανοικτών ψυχιατρικών δομών σε Γενικά νοσοκομεία (υποστηριζόμενα οικονομικά από την ΕΟΚ, ΚΑΝ/815/84), υπέβαλα αμέσως αίτηση για το Νοσοκομείο Σωτηρία. Το 1985 ξεκίνησα την οργάνωση Κλινικής Βραχείας Νοσηλείας 20 κλινών, η οποία συνεχίζει να λειτουργεί επιτυχώς με νεώτερους συνεργάτες μου αφού η ίδια έχω ολοκληρώσει την θητεία μου ως μάχιμη ψυχίατρος.
Τώρα έχοντας την πολυτέλεια ‘ελεύθερου χρόνου’, συνεχίζω να διαβάζω.
Με γοητεύει πραγματικά η αναγνώριση ομοιοτήτων –τόσων πολλών ομοιοτήτων- διαχρονικά και πολυπολιτισμικά στα ανθρωπιστικά ρεύματα τόσων εποχών ,τόσων σχολών και ρευμάτων . Από τις 10 εντολές , από την Απολλώνια διδασκαλία τον παραβολικό λόγο του Χριστού ,στον Freud , στους υπερρεαλιστές ποιητές, στην εκλεπτυσμένη και υπαινιχτική ποίηση της Κ.Δημουλά…..και ελπίζω στο μυαλό και την καρδιά όλων μας.
Γιατί τελικά το μήνυμα είναι πάντα ίδιο: Σεβασμός και νοηματοδότηση κάθε κλάσματος δευτερόλεπτου της ζωής. Της δικής μας , του άλλου, των άλλων, ΟΛΩΝ.
