Καρκίνος, η αγωνία των εξετάσεων.

Είναι γνωστό ότι ο καρκίνος στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι μια αρρώστια δυσθεράπευτη αν όχι εντελώς αθεράπευτη, επικίνδυνη για την ζωή και σίγουρα ανελέητη για την ποιότητα της, τόσο  σαν αρρώστια  όσο  και σαν θεραπεία. Κυρίως όμως είναι απρόβλεπτη. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο γιατρός συνιστά  συχνό εργαστηριακό έλεγχο,- σε τακτά χρονικά διαστήματα- ανάλογα με την περίπτωση. Άλλοτε ανά 3μηνο, άλλοτε ανά 6μηνο και στις καλλίτερες περιπτώσεις ανά έτος. Το  χρονικό διάστημα που θεωρείται πιο  κρίσιμο  για υποτροπή είναι τα πέντε χρόνια. Είναι λογικό λοιπόν η αίσθηση της προοπτικής στο αύριο, η έννοια του μέλλοντος να αλλάζει στον καρκινοπαθή. Για αυτόν δεν ισχύει πια το αόριστο ‘ δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει το αύριο’. Το αύριο έχει πάρει ένα συγκεκριμένο απειλητικό όνομα ‘ φόβο υποτροπής του καρκίνου’ .  Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το εφιαλτικό  αυτό ενδεχόμενο. Η αισιοδοξία δεν μπορεί να ακυρώσει τον φόβο. Και ο μηχανισμός της άρνησης, είναι άρνηση της πραγματικότητας, δεν βοηθά. Αντίθετα  μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε φτωχή συμμόρφωση και εγκατάλειψη κάθε διαδικασίας που απαιτεί η παρακολούθηση του καρκίνου . Δεν θα έκανε τις εξετάσεις, αφού δεν θα αναγνώριζε τον κίνδυνο υποτροπής.

Ο φόβος  για τον θάνατο είναι εύκολα κατανοητός. Το ίδιο ισχύει και  για τον φόβο λεηλασίας της ποιότητας ζωής. Για κάθε μαρτύριο που μπορεί να ελλοχεύει στην πορεία μιας αρρώστιας. Η και στον τρόπο αντιμετώπισης της, ιατρικά η κοινωνικά.   Το ‘Απελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο’ μπορεί να είναι η έσχατη παράκληση του καρκινοπαθή, στον φόβο της υποτροπής. Δυστυχώς η πορεία  του καρκίνου, οι υποτροπές του και  ο θάνατος σε μια από αυτές τις υποτροπές   περιγράφεται σαν ο χειρότερος θάνατος. Επώδυνος αργός, μαρτυρικός εξευτελιστικός. Είναι όμως έτσι;
Μήπως ένας τέτοιος θάνατος, φωτογραφίζει άλλον σαδιστή βασανιστή; Ο άνθρωπος που αρρωσταίνει από καρκίνο δεν διακτινίζεται  ξαφνικά σε ένα άλλο πλανήτη σε ενα κοινωνικό κενό. Πρακτικά - και στην φάση του καταλικτικού σταδίου- δεν διαφέρει από κάθε άλλη βαριά αρρώστια, η τραυματισμό. Από καταστάσεις που δεν οδηγούν  σε γρήγορο θάνατο, αλλά σε παρατεινόμενη και επώδυνη αναπηρία.  Σε όλες  αυτές τις περιπτώσεις, αυτό που απαιτείται είναι η φροντίδα, η ανακούφιση από τον πόνο και  ασφαλώς ο σεβασμός στην ζωή. Ακόμα και σε αυτή την  ζωή   της   βαριάς αναπηρίας. Ήταν ντροπή  που ο Φιλοκτήτης εγκαταλείφθηκε αβοήθητος και αυτό χρεώνεται πάνω από όλα στην  ‘λογική και την πολιτική’ του Οδυσσέα  …..  Η οικογένεια – όταν  υπάρχει- συνήθως δεν επαρκεί στο να καλύψει τις ανάγκες. Και η πολιτεία από την δική της πλευρά  απέχει. Δεν  ‘φορτώνεται’ ανάπηρους!!  Δεν τους βλέπει. Η τους εγκαταλείπει σαν άλλος Οδυσσέας…….
Σε ποιό καταφύγιο λοιπόν  να ελπίζει ο άνθρωπος, που προβλέπει και φοβάται  πως ενδέχεται να πεθάνει  μέσα στις δυσκολίες και τις ανάγκες μιας βαριάς αναπηρίας; Δεν υπάρχει, καταφύγιο. Δεν  υπάρχουν πουθενά οι εγγυήσεις  ότι θα μπορέσει να ακουμπήσει κάπου   και να αφήσει την τελευταία του πνοή,‘ ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά’.  Όπως αρμόζει σε κάθε έμβιο ον και προ παντός σε ένα άνθρωπο που του αναγνωρίζεται  η ΨΥΧΗ,  με ότι και αν δηλώνει η  λέξη αυτή.
Έτσι λοιπόν η αγωνία των εξετάσεων, το ΝΑΙ η ΟΧΙ στο αν  υπάρχει υποτροπή του καρκίνου, είναι πραγματικά κάθε φορά   απόφαση παράτασης ζωής,  η απόφαση καταδίκης σε δύσκολες θεραπείες  και σε  ένα βήμα πιο κοντά στην αναπηρία και τον θάνατο.
Σίγουρα αυτός ο φόβος δεν γιατρεύεται με τίποτα. Είναι το τίμημα για το ότι είμαστε άνθρωπο και γνωρίζουμε τον πόνο και την θνητότητα μας. Όμως   υπάρχουν τρόποι και μέσα που αμβλύνουν τον πόνο, που μετριάζουν  την αγωνία.
Ο καρκινοπαθής που στοιχειωμένος από τον φόβο, μπαίνει στο αξονικό τομογράφο για να μάθει πόσο πολύ η καθόλου τον έχουν διαβρώσει τα καρκινικά κύτταρα, πρέπει, δικαιούται να ξέρει, πως δεν είναι μόνος.
Πρέπει να ξέρει πως βγαίνοντας από τον αξονικό τομογράφο, θα έχει βέβαια  την  ιατρική φροντίδα, αλλά και κάθε  κοινωνική υποστήριξη,  για μια ζωή με αξιοπρέπεια και νόημα. Και πως ακόμα και αν η ζωή του είναι κοντά στο τέλος της, αυτό θα γίνει,        ‘ ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά’.
Είναι αυτό  που χρωστά ο άλλος, οι άλλοι, η Πολιτεία στον κάθε άρρωστο άνθρωπο. Είναι το χέρι μιας ανθρώπινης κοινωνίας , που βοηθά, ανακουφίζει, στηρίζει. Το χέρι της μάνας. Η ΜΑΝΑ.

Κλεοπάτρα Περισσάκη