Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να εκθέσω τις σκέψεις μου, τα συναισθήματα μου-με όση ειλικρίνεια μπορώ-για ότι βιώνω σε σχέση, με τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού από τον οποίο πάσχω και τις χημειοθεραπείες στις οποίες υποβάλλομαι. Πιστεύω ότι αυτό βοηθά κατά αρχήν εμένα, αλλά ελπίζω επίσης -γιατί να το κρύψω- ότι μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση τυχόν ψυχολογικών αντιστάσεων και μεροληψιών που φαίνεται να συνδέονται με τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού. Ότι ισως αποτελέσει ένα ερέθισμα για σκέψεις, στον τομέα της Βιοηκής. Η οκτάμηνη εμπειρία μου ως καρκινοπαθούς, το εκτεταμένο ψάξιμο που έκανα στο διαδίκτυο για την αναζήτηση πληροφοριών και φυσικά η ψυχαναγκαστικότητα της προσωπικότητας μου, με κάνουν να λέω με αρκετή ασφάλεια ότι υπάρχουν κενά Βιοηθικής στην διαχείριση του μεταστατικού καρκίνου του μαστού. Και αυτό ασφαλώς δεν αποτελεί υπαινιγμό για λάθος διαχείριση, αλλά για ασάφεια στην σκοπιμοτήτα χειρισμών, που η λογική του μη ΄χείρων βέλτιστο’ είναι πράγματι αναγκαία.
Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού το στάδιο 4, είναι η σοβαρότερη μορφή και φυσικά έχει την χειρότερη πρόγνωση, είναι ανίατος. Η οποία θεραπευτική προσέγγιση, είναι πιθανολογική –συνεπώς είναι η γνώση χωρίς βεβαιότητα- και έχει στόχο το ενδεχόμενο παρεμπόδισης της επέκτασης της διασποράς, με προσδοκώμενο αποτέλεσμα την επιμήκυνση του χρόνου επιβίωσης. Επίσης την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Δεν υπάρχουν ενιαία standard ιατρικής φροντίδας. Αυτή εξατομικεύεται σε συνάρτηση με τους δείκτες πρόγνωσης του ίδιου του καρκίνου , αλλά και τις ιδιαιτερότητες της άρρωστης. Ωστόσο οι θεραπευτικές επιλογές χημειοθεραπείας είναι συγκεκριμένες και συνοψίζονται σε διεθνώς αναγνωρισμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Λογικά θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και η προτίμηση της ασθενούς με την προϋπόθεση βέβαια ότι το θέλει η ίδια και είναι σωστά ενημερωμένη και ικανή να κρίνει για τα συμφέροντα της δικής της σύντομης ζωής. Οι χημειοθεραπείες είναι ληστρικές για τον οργανισμό σωματικά και ψυχικά, ενώ η παράταση της ζωής ένα πενιχρό ενδεχόμενο. Επομένως ένα λογικό δίλημμα που σίγουρα άπτεται των ζητημάτων της Βιοηθικής, είναι η απόφαση του τι πραγματικά μπορεί να κερδίζει η ασθενής από την χημειοθεραπεία όταν προστίθεται και λειτουργεί σωρευτικά σαν φαρμακευτική λεηλασία, στην καταστροφική επέλαση του καρκίνου. Μήπως –και με μια κυνική λογική- αυτή η παράταση είναι παράταση Γολγοθά….. Μήπως για τον καρκίνο προχωρημένου σταδίου όπως και για άλλα ανίατα νοσήματα η Βιοηθικής πρέπει να καλύψει περισσότερα και πιο σύνθετα ζητήματα;
Στο μεταστατικό καρκίνο του μαστού μοιάζει τόσο ο γιατρός με το γράμμα του Ιπποκρατικού όρκου, -χωρίς σύγχρονες ερμηνευτικές προσεγγίσεις- να εγκλωβίζεται σε μια ιατρική ‘πρωτοκόλλων’ και την καρκινοπαθή να νοιώθει ‘αριθμός σε μια κοινότητα μελλοθανάτων. Ο γιατρός - ογκολόγος να κατηγορείται συχνά για ύποπτη συγκατάβαση και αποσιώπηση της αλήθειας η να αντιμετωπίζεται σαν Σαμάνος ψυχοπομπός, και η άρρωστη σαν νεκροζώντανη .
Σίγουρα δεν είναι εύκολο να λεχθεί σε μια γυναίκα πως η ζωή της τελειώνει μαρτυρικά. Αλλά από την άλλη πλευρά είναι χειρότερο να το ανακαλύπτει μόνη της μέσα στην μοναξιά και την αναπόφευκτη δυσπιστία.
Η ιερότητα της θεραπευτικής σχέσης γιατρού/ άρρωστης κερδίζεται δύσκολα αν όχι ποτέ. Κανείς άνθρωπος δεν θέλει τον θάνατο και κάθε γιατρός επιθυμεί την ίαση. Γιατρός και άρρωστη βρίσκονται δέσμιοι σε μια ματαιωτική σχέση. Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού απογοητεύει και τον γιατρό και την άρρωστη. Και αυτό από μόνο του καθιστά απαραίτητο τον επιμερισμό της ευθύνης στις θεραπευτικές αποφάσεις διαχείρισης του καρκίνου. Το προβλέπει άλλωστε για όλους τους αρρώστους η πρώτη αρχή της Βιοηθικής. Και ο καρκίνος από μόνος του δεν στερεί την ικανότητα κρίσης για αυτό και δεν υπάρχει νομοθεσία που να επιβάλει την αναγκαστική νοσηλεία, όπως αυτό συμβαίνει με συγκεκριμένες ψυχιατρικές καταστάσεις.
Η καρκινοπαθής πρέπει να ενημερώνεται με σαφήνεια και απλή γλώσσα για τα υπέρ και κατά κάθε απόφασης. Σε τελευταία ανάλυση και από την στιγμή που δεν πάσχει από ψυχωτική κατάθλιψη, είναι εκείνη που περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο ενδιαφέρεται για την ζωή της. Είναι εκείνη που κρίνει πως ορίζεται η ποιότητα ζωής της. Ένας μικρός άσημος Σωκράτης στην ψυχή της, μπορεί να πάρει άλλες αποφάσεις από την παράταση της ζωής. Πόσο αυτό θεωρείται θεμιτό η καταδικάζεται με αποβολή της άρρωστης και με την ετυμηγορία της ‘μη συμμόρφωσης στην θεραπεία’.
Τι προβλέπεται για του καρκινοπαθείς που αρνούνται την Χημειοθεραπεία; Και τι προβλέπεται επίσης για αυτούς που την ακολουθούν, όχι με την ελπίδα ότι θα κερδίσουν την ζωή, αλλά με τον φόβο ότι θα μπουν σε μαύρη λίστα , αν την διακόψουν. Ότι μόνο έτσι θα αποφύγουν να πεθάνουν αβοήθητοι μέσα στον αφόρητο πόνο.
Είναι διλήμματα που η Βιοηθική καλείται και πρέπει να καλύψει. Ας μη ξεχνάμε ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού δεν είναι μόνο μάχη ζωής, συχνά είναι κατώφλι θανάτου. Και εκεί στο κατώφλι του θανάτου η ιατρική ευρύνεται σε χώρους που άπτονται της Θρησκείας, της Φιλοσοφίας, και της Δικαιοσύνης.
Είναι σημαντικό που τόσο -και κυρίως- ο Καταστατικός χάρτης των Παρισίων, αλλά το Διεθνές Συνέδριο των επτά Σοφών -που ξεκίνησε το2007 από την Ελλάδα-, προσεγγίζουν διεπιστημονικά ιατρικά θέματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Επίσης και ο Ν.2071/ΦΕΚ Α 123/92 τ.α /άρθρο 47, "τα Δικαιώματα του Νοσοκομειακού Ασθενούς" είναι μια προσπάθεια προστασίας του πολίτη σε συνδυασμό με καλύτερη παροχή υγείας.
Εν τούτοις τα κενά υπάρχουν και συνδέονται κυρίως με την ασάφεια των γενικεύσεων. Κατά συνέπεια είναι αναγκαίο η κάθε ιατρική ειδικότητα να αναζητήσει τον ανθρωπιστικό κώδικα για τα δικά της ηθικά διλλήματα. Και αυτό είναι ιδιαίτερα επιτακτικό για την ψυχοογκολογία και για καταστάσεις όπως ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού.
ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ.
1)BRIDGE Metastatic Breast Cancer Patient Survey
2)Δελτίο τύπου 11 Ογκολογικού Συνεδρίου
3)Διεθνές Συμπόσιο επτά Σοφών (Μάιος 2007)
4)Κοινωφελή μη κερδοσκοπική οργάνωση φίλων του καρκίνου (BeSTRONG.ORG.GR)
5)Ποιότητα ζωής και οφειλόμενη σε χημειοθεραπεία νευροτοξικότητα
Το Βήμα του Ασκληπιού Copyright © 2009 Τόμος 8ος, Τεύχος 4ο, Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2009 .Παγεωργίου Δημήτριος1, Κουτελέκος Ιωάννης2 Νοσηλευτής, MSc, Υπ. Διδάκτωρ, «Κλινική Ημέρας» Ευρωκλινικής Αθηνών 2. Νοσηλευτής, MSc, Τμήμα Νοσηλευτικής Εκπαίδευσης, Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», Αθήνα
6)Η Ψυχοκοινωνική Διάσταση του Καρκίνου του Μαστού
Μορφή αρχείου: PDF/Adobe Acrobat - Quick View
Οι ιδιαιτερότητες του καρκίνου του µαστού. Ο καρκίνος του µαστού παρουσιάζει µερικές ιδιατερότητες αναφορικά µε την ψυχοκοινωνική διάστασή του, οι οποίες ...
www.doyk.gr/vivliothiki/pdf/ygeia/nosoi/karkinos_mastou.pdf
7) Psychosocial Adaptation to Cancer: The Role of Coping Strategies
by Hanoch Livneh Journal article by Hanoch Livneh; The Journal of Rehabilitation, Vol. 66, 2000
8) Adjustment in Gynecologic Cancer Survivors: A Longitudinal Study on Risk Factors for Maladjustment
Y. M. Chan MBBS, MRCOGa, Hextan Y. S. Ngan MBBS, M.D., FRCOGa,
Paul S. F. Yip Ph.D.b, Billy Y. G. Li Ph.D.b, O. W. K. Laua
and Grace W. K. Tang MBBS, FRCOGa Department of Obstetrics and Gynaecology, University of Hong Kong, Queen Mary Hospital, Hong Kong SAR, China
Department of Statistics and Actuarial Science, University of Hong Kong, Hong Kong SAR, China
Received 3 August 2000.
Available online 4 March 2002.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου