Στην εποχή μας δεν υπάρχει γιατρός Μαχάονα

 Πόση ανεκτικότητα και χώρο επιτρέπει πραγματικά η σημερινή κοινωνία των μεγάλων ιατρικών επιτεύξεων και των ‘ανθρωπιστικών παροχών, στον άνθρωπο εκείνο που είναι ανίατα άρρωστος, ανήμπορος και ανάπηρος . Πόσο αληθινά γενναίοι είμαστε για να αντιληφθούμε μηνύματα ευσπλαχνίας και αλτρουισμού δοσμένα όχι μόνο από την θρησκεία, αλλά και από την Αρχαιοελληνική σκέψη. Ήρωες σύμβολα όπως ο μυθικός Ηρακλής, η ο Σοφόκλειος Φιλοκτήτης, διδάσκουν πολλά. Και οι δύο υπήρξαν άρρωστοι, απόβλητοι μιας κοινωνία του τότε. Έχει αλλάξει η κοινωνία του τώρα; Μήπως τα ουσιαστικά προβλήματα -του μύθου στην πρώτη περίπτωση, της τραγωδίας στην δεύτερη- παραμένουν δραματικά επίκαιρα; Όταν ο μυθικός Ηρακλής- μετά από τόσους άθλους,- νικημένος από φρικτούς και ανίατους πόνους ζητά την λύτρωση στην πυρά πως θα μπορούσε ο σύγχρονος άσημος και ανώνυμος Ηρακλής -ο ανίατος άρρωστος- να αντέξει την εξαθλίωση μιας επώδυνης αρρώστιας που μόνο στον θάνατο οδηγεί; Πρέπει να ανέβει και αυτός στην πυρά; Γιατί επίσημα τουλάχιστον Κρατική μέριμνα για ανακουφιστική φροντίδα δεν υπάρχει ούτε σήμερα.( Και δεν υπονοείται φυσικά ευθανασία). Γνωρίζουμε όλοι ότι οι ανίατες και συνήθως επώδυνες ασθένειες είναι ‘στον δρόμο’. Η κοινωνία δεν έχει προβλέψει καμιά υποδομή όπως ξενώνες η οικοτροφεία φροντίδας τέτοιων ασθενών.

Τα Νοσοκομεία ασφαλώς πρέπει να φροντίζουν ιάσιμες αρρώστιες. Αλλά υπάρχουν και οι μη ιάσιμες κυρίως οι καρκίνοι τελικών σταδίων. Αυτοί οι άρρωστοι που μπορούν να ακουμπήσουν, πως θα ανακουφισθεί ο πόνος, πως θα διατηρήσουν την αξιοπρέπεια του ‘είναι’ , πως θα αποφύγουν να καταντήσουν ‘πράγμα’; Τουλάχιστον ο μυθικός Ηρακλής πέθανε, η μάλλον αυτοκτόνησε όταν η ζηλότυπη Δηιάνειρα ‘για να τον κρατήσει πάντα δικό της’ του έδωσε να φορέσει τον μανδύα τον ποτισμένο στο φίλτρο του Κένταυρος Νέσσου. Φυσικά ήταν η εκδίκηση του Νέσσου που πριν πεθάνει από βέλη του Ηρακλή, χάρισε το φονικό φίλτρο στην Δηιάνειρα . Οι πόνοι του Ηρακλή ήταν αφόρητοι και ο μανδύας ξέσκιζε την σάρκα του καθώς προσπαθούσε να τον βγάλει. Η μόνη λύτρωση ήταν να καεί. Ετοίμασε την πυρά στην Οίτη αλλά κανείς ούτε ο ίδιος ,ούτε ο γιός του τολμούσαν να την ανάψουν . Εκείνος που το τόλμησε ήταν ο Φιλοκτήτης. Αυτοκτονία η ευθανασία τι θα έλεγε η σύγχρονη Βιοηθική; Πάντως ο ετοιμοθάνατος ήρωας, από ευγνωμοσύνη, χάρισε στον λυτρωτή το τόξο του. Με αυτό ο Φιλοκτήτης πήγε στον Τρωικό πόλεμο.

Ο Φιλοκτήτης περισσότερο γνωστός από την τραγική ιστορία της υγείας του, μετά το δάγκωμα του φιδιού στην πορεία του για την Τροία, παρατημένος από τους Αχαιούς στη Λήμνο, είναι ο ανεπιθύμητος άρρωστος. Ταπεινωμένος, άρρωστος, άχρηστος, οργισμένος, καταντημένος σε ‘πράγμα’ που είχε εγκαταλειφτεί. Η μοίρα του όμως αλλάζει όταν γίνεται γνωστή η προφητεία πως είναι απαραίτητα τα όπλα , αλλά και η παρουσία του, για να αλωθεί η Τροία. Γίνεται ‘πολύτιμος’ μόνο γιατί είναι αναγκαίος για την νίκη. Είναι ο ίδιος άρρωστος πάλι ‘πράγμα όπλο’ αλλά απαραίτητος για την νίκη. Για αυτό ‘πρέπει’ να είναι και υγιής. Γιατρεύεται από το γιατρό Μαχάονα. Χωρίς αυτή την προϋπόθεση –της ίασης-δεν θα είχε ποτέ ξανά χώρο στην ζωή των Αχαιών. Και η υγιής κοινωνία με εκπρόσωπο τον Οδυσσέα φορέα της διπλωματίας, της λογικής, του υπολογισμού και των πρέπει. ‘Για το καλό της κοινής υπόθεσης των Ελλήνων’. Λειτουργεί ψυχολογικά αλλοτριωτικά για την διανθρώπινη σχέση . Την μετατρέπει σε συναλλαγή συμφέροντος, δύναμης και εξουσίας . Ξαναθυμάται τον Φιλοκτήτη όταν τον χρειάζεται. Αντίθετα ο Νεοπτόλεμος ο νεαρό γιο του Αχιλλέα είναι το ανθρώπινα πρόσωπο της κοινωνίας αλλά δεν έχει δύναμη είναι ευάλωτος και αναποτελεσματικός. Κοντά στην αρρώστια και αυτός και μάλιστα την ψυχιατρική. Αλήθεια υπάρχει κάποια διαφορά από το τότε στο σήμερα; Στην εποχή των ιατρικών θαυμάτων, πόσο πιο απροκάλυπτη να είναι η απόρριψη και η απαξία που δέχεται ο ανίατος άρρωστος. Πως καταλήγουν άραγε οι καρκινοπαθείς τελικών σταδίων; Είναι γνωστή η περιπλάνηση των από Νοσοκομείο σε Νοσοκομείο. Σε κλινικές που είναι υποχρεωμένες να δηλώνουν κενά κρεβάτια πριν από κάθε εφημερία. Ο καρκινοπαθής είναι χρόνιος άρρωστος ΄ασυλιακό’ περιστατικό, δεν χωρά σε κλινική. Σωστά. Αλλά που; Στον Καιάδα της Κρατικής αδιαφορίας; Στην πυρά; Η οικογένεια –όταν υπάρχει-δεν μπορεί να κάνει τα πάντα. Χρειάζεται και αυτή βοήθεια. Οι γυναίκες δουλεύουν, μπορεί να υπάρχουν και άλλοι άρρωστοι, μικρά παιδιά, οικονομικά που μόλις αρκούν για τον επιούσιο ……….. Άπειρα άλλα προβλήματα. Η Πολιτεία πρέπει επί τέλους να δει σοβαρά και να βρει αξιοπρεπείς λύσεις, για τους πολίτες εκείνους που έχουν την ατυχία να χτυπηθούν από κάποια μορφή καρκίνου. Στην εποχή μας δεν υπάρχει γιατρός Μαχάονα και προφανώς ούτε και η πυρά είναι η λύση. Αυτό πρέπει να το καταλάβει η Πολιτεία.

 Κλεοπάτρα Περισσάκη