Η συνέχεια σε ένα άλλο τρόπο ζωής…….

Για την γνωριμία μου με τον καρκίνο, το ξεκίνημα σε ένα άλλο τρόπο ζωής, έγραψα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Έχουν περάσει δέκα μήνες από αυτό το ξεκίνημα. Μεσολάβησαν πολλά. Πρώτα από όλα δεκαπέντε χημειοθεραπείες. Άλλαξε η εικόνα μου. Έπεσαν τα μαλλιά μου, βράχνιασε η φωνή μου, μούδιασαν τα άκρα μου. Ευτυχώς το χειρουργείο ήταν πιο φιλικό, δεν άφησε ακρωτηριασμό. Ευτυχώς που πάντα υπάρχει το ευτυχώς, ακόμα και στον καρκίνο. Τα μαλλιά ξαναφυτρώνουν, αστεία και άνισα βέβαια, έτσι που να μοιάζω σαν ένα περίεργο εξωγήινο ον, αλλά είναι τα μαλλιά μου. Ο καρκίνος έχει ελεγχθεί και αυτός, αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει την υποτροπή. Είναι το στάδιο και ο τύπος του τον κάνουν απρόβλεπτο. Έτσι λοιπόν δεν μπορώ να πω ότι νίκησα τον καρκίνο……. Ωστόσο αυτό δεν θα το έλεγα ποτέ και για ένα άλλο πρόσθετο λόγο. Και αυτός ο λόγος είναι ότι πιστεύω πως ένας τέτοιος στόχος είναι ουτοπικός, αποπροσαντολιστικός και κυρίως απάνθρωπος. Η ζωή δεν είναι προνόμιο μόνο των νικητών, γενναίων η τυχερών, είναι επίσης προνόμιο όλων των ανθρώπων δυνατών, αδύναμων αρρώστων και φοβισμένων. Μπορεί να ζει κανείς με τον καρκίνο –και κάθε άλλη αρρώστια-λίγα η πολλά χρόνια, χωρίς να χάνει την υπαρξιακή του ταυτότητα, χωρίς να καταποντίζεται στην απελπισία ‘του τώρα δίχως μετά’, η ‘του τώρα με ένα μαρτυρικό μετά’.

Όλα τα μηνύματα λένε ‘νίκησε τον καρκίνο’, κανένα ‘νίκησε τον φόβο’. Και ωστόσο για τον χορό του Ζαλόγγου δεν ξέρουμε αν ήταν ο φόβος η το θάρρος που οδήγησε στον ηρωισμό……….. Σαν άνθρωπος πιστεύω ότι η ζωή είναι πολύτιμη ανεξάρτητα από την διάρκεια της, ανεξάρτητα από νίκη η ήττα. Δεν πετιέται στα άχρηστα ο άνθρωπος που πάσχει από αρρώστια απελπιστικής πρόγνωσης. Δεν απορρίπτεται επειδή δεν μπορεί να νικήσει την αρρώστια του. Πρέπει να του επιτρέπεται να έχει άποψη και να διευκολύνεται η έκφραση μιας ελεύθερης βούλησης. Πρέπει να ξέρει-ακόμα και αν διαφωνήσει με το περιβάλλον υποστήριξης του- πως δεν θα μείνει αβοήθητος στα βάσανα μιας αρρώστιας που μόνο ένας χορός Ζαλόγγου θα τον ‘έσωζε’.
Έχω την τύχη να μπορώ να ακουμπώ με εμπιστοσύνη σε ανθρώπους που δέχονται με ψυχραιμία, ειλικρίνεια και αληθινό ενδιαφέρον τα υπαρξιακά μου διλλήματα. Κανένα ψέμα , κανένας λόγος παρηγοριάς, κανείς οίκτος. Σέβονται την πεποίθηση μου πως ο καρκίνος μπορεί να με αλώσει βιολογικά αλλά όχι ψυχικά. Η ψυχή είναι δική μου και καμιά μετάσταση δεν μπορεί να την αγγίξει.
Έτσι διαπιστώνω πως ‘η συνέχεια σε ένα άλλο τρόπο ζωής’, είναι εν τέλει μια ευκαιρία για ένα τρόπο ζωής απαλλαγμένο από στερεότυπα ‘εξασφάλισης’. Μια αρμονία που κερδίζεται με την αποδοχή του άγνωστου και τυχαίου καθορισμένου από το DNA, την μοίρα η τον Θεό. Το άγνωστο, που κάθε άνθρωπος συμβολοποιεί με την δική του αρχετυπική κληρονομιά
Βρίσκεται στα τα σοφά που ο λόγια Ευριπίδης -στην τραγωδία Άλκηστη -βάζει στα χείλη του Ηρακλή : ‘Το της τύχης γαρ αφανές οι προβήσεται. Τούτ’ ου διδακτόν ουδ’ αλίσκεται τέχνη’ (Είναι άγνωστο προς τα πού θα πάει η τύχη. Αυτό δεν μπορεί να διδαχτεί, ούτε αποκτάται με την τέχνη).
Είναι, γιατί όχι- η ίδια η Άλκηστης μπροστά στον θάνατο και πίσω στην ζωή. Είναι η αντιδιαστολή με την μικροψυχία του βασιλιά άνδρα της. Η τραγωδία ασφαλώς υπαινίσσεται αξιοπρέπεια απέναντι στην ζωή , ακόμα και με την θυσία της ίδιας της ζωής. Μια άλλη εκδοχή του χορού του Ζαλόγγου……….. Συνεπώς όταν φτάνουμε στην βαρεία αρρώστια το μήνυμα ‘νίκησε’ μπορεί να κάνει τον άρρωστο πιο ανήμπορο, πιο φοβισμένο. Ασφαλώς θέλει να νικήσει . Αν όχι όμως; του λέει κανείς τι τον περιμένει; Τον διαβεβαιώνει πως θα έχει πάντα φροντίδα και ανακούφιση; Δεν είναι πάντα ο θάνατος που τρομάζει περισσότερο. Συχνά είναι η προοπτική μιας μίζερης και μαρτυρική ζωή που οδηγούν σε πράξεις απελπισίας. Ο θάνατος είναι το αναπόφευκτα βιολογικά τέλος, θα πρέπει να πάψει να είναι taboo. Η Άλκηστη ξεπερνά αυτό το taboo, θυσιάζεται. Είναι πράξη αγάπης απέναντι σε ένα δειλό σύζυγο-σίγουρα είναι δύσκολη η συμπάθεια για τον Άδμητο-η πράξη απελπισίας στην μιζέρια της χηρείας;;
Ας θυμηθούμε την τραγωδία του Ευριπίδη. Η Άλκηστη ήταν γυναίκα του βασιλιά των Φερών της Θεσσαλίας Άδμητου, ο ποίος καταδικάσθηκε σε θάνατο από τη Άρτεμη γιατί δεν την τίμησε- ως όφειλε - με θυσία. Από τον πρόλογο της τραγωδίας ( μονόλογος του Απόλλωνα) φαίνεται πως ο Δίας είχε σκοτώσει με κεραυνό το γιο του Απόλλωνα Ασκληπιό. Ο Απόλλωνος σκότωσε τους Κύκλωπες , που είχαν φτιάξει τους κεραυνούς και ο Δίας για τιμωρία τον υποχρέωσε να υπηρετήσει σαν δούλος τον Άδμητο για ένα χρόνο. Στον χρόνο αυτό ο Απόλλωνας συνδέθηκε με τον Άδμητο και έγινε προστάτης του. Έτσι λοιπόν όταν εκείνος καταδικάσθηκε σε θάνατο έπεισε τις Μοίρες του Θανάτου να του χαρίσουν τη ζωή. Εκείνες το δέχθηκαν με τον όρο όμως να πεθάνει κάποιος άλλος στη θέση του. Φυσικά κανείς δεν ήταν διατεθειμένος για μια τέτοια αλλαγή ούτε ο καν ο υπερήλικας πατέρας του. Η Άλκηστη ήταν η μόνη που προσφέρθηκε να θυσιαστεί για χάρη του άντρα της. Ο Άδμητος το δέχθηκε!! Έδωσε βέβαια διαταγή για βαρύ γενικό πένθος………
Ο Ηρακλής ήταν στο δρόμο για την Θράκη, από όπου θα έπαιρνε τα άλογα του Διομήδη. Φτάνοντας στις Φερές στο παλάτι του φίλου του Άδμητου μαθαίνει ότι το πένθος και η κηδεία ήταν για την Άλκηστη. Αποφασίζει να την φέρει πίσω. Πράγματι προλαβαίνει τον Χάροντα με την Άλκηστη στο κατώφλι του Κάτω Κόσμου. Παλεύει μαζί του και τον νικά. ‘Κατάφερε να δέσει τον θάνατο με δεσμά αδαμάντινα’. Έτσι ελευθέρωσε την Άλκηστη και την μετέφερε πίσω στον Άδμητο.

Εμείς ασφαλώς δεν μπορούμε να ‘δέσουμε τον θάνατο με δεσμά αδαμάντινα’. Μπορούμε όμως να προφυλάξουμε την ζωή μας από απαιτήσεις και συμπεριφορές όπως αυτές του Άδμητου.

Κλεοπάτρα Περισσάκη