Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Ζωή με τον καρκίνο

Κανείς άνθρωπος δεν θα μπορούσε να είναι όμοιος με ένα άλλο, εκτός και  αν είναι κλώνος. Το ίδιο  ισχύει και  για τον καρκίνο. Η αιτία του διερευνάται ακόμα  και  η θεραπεία του παραμένει πιθανολογική. Αυτή η ανομοιότητα   συνάγεται αξιωματικά,  από τα γραφόμενα του γενετιστή F.S. Collins  στο βιβλίο του, η γλώσσα του Θεού. ‘Το  DNA  μας είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή( πληροφοριακό υλικό) εγκατεστημένο στο πυρήνα του κυττάρου μας. Το  γονίδιο είναι μια  ‘ειδική οδηγία’ που σχηματίζεται από  χιλιάδες bits του ειδικού κώδικα   του γενετικού πληροφοριακού υλικού. Το σύνολο του  κληρονομικού υλικού  μας   (το σχέδιο του ανθρώπινου γονδιώματος,  το  DNA)  μοιάζει να υπολογίζεται  σε μια  αλληλουχία  που φτάνει το μήκος τριών δισεκατομμυρίων βάσεων’.
Έτσι λοιπόν η ζωή με τον καρκίνο, δεν μπορεί  να είναι ίδια για όλους του καρκινοπαθείς. Είναι μια ανεπανάληπτη  ατομική εμπειρία. Ένας  μοναδικός άνθρωπος σε χαρακτήρα, σωματική κατάσταση ηλικία, φύλο και κοινωνική θέση με ένα καρκίνο μοναδικό σε εντόπιση, κακοήθεια  και στάδιο. Μια μοναδική αλληλοεπίδραση και αποτέλεσμα, που απαιτεί μια μοναδική προσέγγιση. Στην γλώσσα της ιατρικής αυτό λέγεται εξατομικευμένη θεραπεία. Είναι λοιπόν σε αρκετές περιπτώσεις άστοχα ,  -αν και καλοπροαίρετα -τα διάφορα υπερενθουσιώδη δόγματα , ‘πολέμησε, νίκησε , ζήσε’  που πολύ συχνά  αντί να βοηθούν, καταρρακώνουν.  Όταν από τον αδύναμο ζητείται περισσότερη δύναμη, τότε υπονοείται   ότι δεν προσπαθεί αρκετά, ενώ θα μπορούσε να το κάνει. Ότι επομένως είναι απρόθυμος  η ότι κατηγορείται για κάτι. Όπως ο καταθλιπτικός μπροστά σε μια κωμωδία νοιώθει πιο καταθλιπτικός, ακριβώς γιατί δεν μπορεί να γελάσει όπως οι άλλοι. Ας μη ζητείται λοιπόν από τον καρκινοπαθή,  να συμπεριφέρεται σαν να μην του συμβαίνει κάτι κακό . Του συμβαίνει. Και δεν πρέπει να ωθείται σε παθολογικές άμυνες του εγώ όπως η άρνηση. Είναι πολλά τα αρνητικά σε  προχωρημένο στάδιο  καρκίνου. Εύκολα  τα  φαντάζεται κανείς. Χειρουργείο, χειμηοθεραπείες, παρενέργειες, αλωπεκία και κυρίως, απειλή ζωής. Το χρονόμετρο ζωής μετρά διαφορετικά. Ζωντανός, αλλά όχι  ακριβώς. ‘Επάρατη νόσος’ υπάρχει ακόμα το κοινωνικό στίγμα. Η πιο δίκαια ο φόβος. Ο  νεκρός  του αύριο τρομάζει. Ο μελλοθάνατος άλλοτε ηρωοποιείτε και άλλοτε δαιμονοποιείται. 
 
Έχω την εμπειρία ενός  χρόνου  ζωής με επιθετικό μεταστατικό καρκίνο.   Ομολογώ ότι συχνά ένοιωσα ιδιαίτερα ευαίσθητη, ίσως και λίγο παρανοϊκή. Το  προκαλούν αυτό οι σοβαρές αρρώστιες.   Περιόρισα  την κοινωνική ζωή μου και κυρίως απέφυγα προσκλήσεις σε γάμους και βαφτίσια….. Διαπίστωσα  πως αντιμετωπίσθηκε με   ‘ κατανόηση’, για να μην πω με ανακούφιση. Ανθρώπινη αντίδραση. Ποιος από μας δεν είναι προληπτικός,  ποιος ‘δεν χτυπά ξύλο’. Μια άλλη αρνητική διαπίστωση ήταν, πως αρκετοί άνθρωποι που τους θεωρούσα ‘δικούς μου’  ξαφνικά απέκτησαν ‘δραματικά προβλήματα’ εξ αιτίας των οποίων –ήταν προφανές – δεν μπορούσαν –αν και ήθελαν-να μου προσφέρουν βοήθεια. Ψυχοδυναμικά  δύο ερμηνείες  φαίνονται πιθανές.  Η πιο οφθαλμοφανής  ήταν πως δεν ήθελαν μπελάδες. Η πιο νευρωτική  πως  δεν άντεχαν να ‘υστερούν’ στην κακοτυχία. Ακόμα και εκεί έπρεπε να έχουν τα πρωτεία!!
Υπάρχουν  βέβαια κα τα θετικά. Έμαθα να ζω χωρίς προοπτική  στην ζωή μου. Χωρίς την έννοια του προγραμματισμού στο αύριο. Ζωή στο τώρα. Για το αύριο, αύριο.  Βέβαια η προοπτική, το μέλλον είναι χαρά, αλλά συχνά η ζωή μας αναγκάζει να ‘θυσιάσουμε’ την χαρά. Πράξη που  τελικά μας δίνει χαρά, γιατί  η θυσία  συντελείται  στο όνομα μιας μεγαλύτερης αξίας.  Ψυχοδυναμικά αυτό ισοδυναμεί με την  έννοια του   ασκητισμού, που αποτελεί μια  υγιή άμυνα του Εγώ. Η άρνηση της χαράς,  να μετουσιώνεται σε χαρά.
Επίσης οι άλλοι είναι πάντα μια έκπληξη. Δεν είναι μόνο οι  αρνητικές εμπειρίες που αναφέρθηκαν πριν. Οι θετικές είναι περισσότερες, συγκινητικές, συχνά αδέξιες αλλά πάντα τρυφερές. …… αυτός είναι ο άνθρωπος καλός και κακός, μα πιο πολύ καλός.
Φυσικά δεν θα διάλεγα ποτέ τον καρκίνο, για να αποκτήσω μια καινούργια οπτική. Ούτε και εκλογικεύω πως δεν με ενοχλεί που κάθε πρακτικό κομμάτι της ζωής μου  έγινε  τόσο δύσκολο, τόσο γρήγορα. Απλά προσαρμόζομαι σε ένα ορθολογισμό που  συνοψίζονται  στην   ρύση : ‘Ακόμα και αν δεν μπορείς  να δώσεις ημέρες στη ζωή σου. Να δίνεις ζωή στις ημέρες σου’.  Μια ρύση που προτιμώ να  αναδιατυπώσω λίγο διαφορετικά σε: ‘Ακόμα και αν δεν μπορείς  να δώσεις ημέρες (και ποιότητα) στη ζωή σου . Να δίνεις ζωή ( νόημα) στις ημέρες σου’.
Σε τελευταία ανάλυση, το μόνο που ορίζουμε  είναι δική μας στάση απέναντι  στην πραγματικότητα, που μας υπερβαίνει είτε σαν  αρρώστια, είτε  σαν   πόλεμος ,είτε σαν  καταστροφή, φυσική η οικονομική.  Το πώς νοιώθουμε εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς.  Από τον δικό μας ψυχισμό ……... ‘Η ευλογία και η κατάρα’ του να είμαστε άνθρωποι.
Κλεοπάτρα Περισσάκη


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου