Αθανασία

Ο αυτοπροσδιορισμός και η νοηματοδότηση της ζωής, είναι πράξεις ευθύνης. Είναι απόφαση στην αναλογία του πόσο ‘είμαι’ , του πόσο ‘γίνομαι’ και κυρίως του πως διαχειρίζομαι την απώλεια. Γιατί κάθε αλλαγή , αναγκαστική η από επιλογή εμπερικλείει απώλεια.
Απώλεια αυτών που πρέπει να αποχωριστούμε για να συντελεσθεί η αλλαγή απώλεια, αυτών που δε χωράνε στην αλλαγή .
Ο Freud ασχολήθηκε διεξοδικά με το θέμα αυτό, κυρίως σαν αντίσταση στην θεραπευτική αλλαγή. Ακριβώς γιατί ακόμα και η θεραπευτική αλλαγή προαπαιτεί μια μετάβαση. Μια μορφή απώλειας, από μια κατάσταση γνωστή ‘του είμαι τώρα’, σε μια άλλη κατάσταση άγνωστη του ‘ του τι θα γίνω μετά’ . Αναμοχλεύει φόβους θανάτου. Πιο σωστά φόβους ΄μικροθανάτων. Κατά την ορολογία του Freud τα ψηλά του θανάτου .

Οι υπερρεαλιστές ποιητές προσέγγισαν το ίδιο θέμα συλλογικά. Ενσωμάτωσαν τους μύθους και τα συμβολικά συστήματα αρχέγονων κουλτούρων, προκειμένου να κατανοήσουν την συλλογικότητα. Το κοινό βάθος ψυχής, το ευρύτερο αίτημα χειραφέτησης του ψυχισμού του καθολικού ανθρώπου’. Αυτή την τέχνη του ζην προορισμένη για όλους τους ανθρώπους.
Το απόσπασμα από τους Αθανάτους του Α.Εμπειρίκου είναι ενδεικτικό:
…… αποτελεί κατά ποικίλα διαστήματα προσωρινήν όψιν
μιας αείποτε εξελισσομένης ενδελεχείας
μιας αείποτης πολλαπλασιαζομένης διαθρώσεως και επικοινωνίας,
ενός αείποτε τελουμένου μυστηρίου,
που άλλοι το ονομάζουν Κόσμον,
άλλοι Χάος ή Αρμονία
και άλλοι Θεού σοφίαν.
Ο Εμπειρίκος τοποθετεί την έμφαση στις λέξεις ‘προσωρινήν όψιν’ και ‘αείποτε’ . Η ονοματοδοσία μοιάζει δευτερεύουσα αφού αντιμετωπίζεται σαν επακόλουθο. Είναι η επίκληση στο συναίσθημα μέσω της ‘αλογης’ λεξικοσημασιολογικά παράθεσης συνειρμικών παραστάσεων. Έτσι ‘το αείποτε τελουμένου μυστηρίου’ , μοιάζει να είναι η ‘αείποτε δια βίου αλλαγή μας, οι μικροθάνατοι και μικροαναστάσεις μας’ . Τα περισσότερα εξαρτώνται από εμάς . Από τις αποφάσεις και τις επιλογές μας. Eρωτευμένοι με την ‘Αθανασία’ είναι η θετική σχέση με το μέλλον, με την ζωή .
Ο Γκάτσος με την μαγική πολυσημία του, μεταβάλει την φοβογόνο σημασία της απρόσιτης ‘αθανασία’ από την θνητότητα στην γνώριμη ,γήινη γλυκιά λαχτάρα. Μετακινεί βαθμιαία το αρνητικό σημασιακό φορτίο από τον πυρήνα της υπονοούμενης λέξης θνητότητα' σε άλλα σημεία της περιφέρειας και στον ψυχισμού του καθολικού ανθρώπου’ . (θεωρία τού ακτινωτού δικτύου)

Κλεοπάτρα Περισσάκη




AΘΑΝΑΣΙΑ
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Πρώτη εκτέλεση: Δήμητρα Γαλάνη
Άλλες ερμηνείες: Μαργαρίτα Ζορμπαλά Βασίλης Λέκκας  Μαρινέλλα & Γιώργος Νταλάρας ( Ντουέτο )

Τι ζητάς αθανασία στο μπαλκόνι μου μπροστά
δε μου δίνεις σημασία κι η καρδιά μου πώς βαστά
Σ' αγαπήσανε στον κόσμο βασιλιάδες, ποιητές
κι ένα κλωναράκι δυόσμο δεν τούς χάρισες ποτές
Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δεν σε κέρδισε κανείς

Τι ζητάς αθανασία στο μπαλκόνι μου μπροστά
ποια παράξενη θυσία η ζωή να σου χρωστά
Ήρθαν διψασμένοι Κροίσοι, ταπεινοί προσκυνητές
κι απ' του κήπου σου τη βρύση δεν τους πότισες ποτές
Είσαι σκληρή σαν του θανάτου τη γροθιά
μα ήρθαν καιροί που σε πιστέψανε βαθιά
Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς
Ομορφονιά, που δεν σε κέρδισε κανείς


<